LE POIRIER & LE MERISIER 1937 На меня нацелилась груша да черемуха
_________________________________________________
*
***************
На меня нацелилась груша да черемуха — Ensemble, par un poirier et un merisier me voici attaqué – Силою рассыпчатой бьет меня без промаха. Avec force, ils me frappent sans jamais me rater….
TU N’ES PAS ENCORE MORT 1937 Ещё не умер ты _________________________________________________
*
*******
Ещё не умер ты, ещё ты не один, Tu n’es pas encore mort, tu n’es pas encore seul, Покуда с нищенкой-подругой Tant qu’en compagnie d’une petite amie mendiante…
Après le massacre, Ջարդից հետո,, Վարդգես Սուրենյանց, Vardges Surenyants
LA LEGENDE DANTESQUE III
Եվ նորից՝ կանուխ, առավոտ ծեգին,
Yev norits’՝ kanukh, arravot tsegin,
Et à nouveau, tôt le matin, Մենք ճամփա ընկանք անխոնջ ու համառ
Menk’ champ’a ynkank’ ankhonj u hamarr
Nous partîmes reposés et décidés Այս անգամ արդեն լեռնոտ էր ուղին,
Ays angam arden lerrnot er ughin,
Désormais, les crêtes vallonées se présentaient, Բայց տրտունջ չկար մեր հոգու համար։
Bayts’ trtunj ch’kar mer hogu hamar.
Nos âmes n’étaient plus endeuillées. Նախատում էինք տրտնջացողին,
Nakhatum eink’ trtnjats’voghin,
Nous grondions celui qui osait se plaindre, Դեպի նա դառնում անողոք ու չար։
Depi na darrnum anoghok’ u ch’ar.
Nous étions pour celui-ci impitoyables et sévères.
*
Ես չեմ մոռանա մեր վերելքը թեք
Yes ch’em morrana mer verelk’y t’ek’
Je n’oublierai jamais nos escalades Թափարիզ լեռան ծերպերով անտես։
T’ap’ariz lerran tserperov antes.
Surplombant les vastes cîmes. Այնքան գեղեցիկ չի՛ եղել երբեք
Aynk’an geghets’ik ch’i՛ yeghel yerbek’
Elle n’a jamais été aussi belle Տոկացող կամքի մաքառումը վես։
Tokats’vogh kamk’i mak’arrumy ves.
La puissance de l’indéfectible volonté. Թվում էր, թե հին ասպետներ ենք մենք
T’vum er, t’e hin aspetner yenk’ menk’
Nous étions comme d’antiques chevaliers Եվ վեր է մղում սուրբ ցնորքը մեզ։—
Yev ver e mghum surb ts’nork’y mez.—
Poussés par une incroyable lueur sacrée.
*
Սառած ծերպերով գնում էինք մենք՝
Sarrats tserperov gnum eink’ menk’՝
Nous supportions les tortures du froid, Ե՛վ զենք, և՛ զրահ ուսերիս առած։
Ye՛v zenk’, yev՛ zrah useris arrats.
Et le poids des fardeaux sur nos épaules. Իսկ ձյունոտ ուղին խաբող էր ու նենգ՝
Isk dzyunot ughin khabogh er u neng՝
Nous devions éviter les pièges des chemins enneigés, Սայթաքում էինք, բայց անցնում առաջ։
Sayt’ak’um eink’, bayts’ ants’num arraj.
Nous glissions, mais toujours nous allions de l’avant. Վագրերի նման ճկուն էինք մենք՝
Vagreri nman chkun eink’ menk’՝
Nous étions agiles tels des tigres, Հայացքներս լուրթ գագաթին հառած։
Hayats’k’ners lurt’ gagat’in harrats.
Regardant sans faillir le sommet à atteindre.
*
Վերելքը ծանր էր և ուղին-ավեր։
Verelk’y tsanr er yev ughin-aver.
La marche était lourde et la route en ruine. Եվ այնտեղ չկար ո՛չ մարդ, ո՛չ թռչուն։
Yev ayntegh ch’kar vo՛ch’ mard, vo՛ch’ t’rrch’un.
Et il n’y avait ni homme ni oiseau. Եվ շարա՜ն-շարա՜ն բարձրանում էր վեր
Yev shara՜n-shara՜n bardzranum er ver
Et seulement gravissait tout en haut Մեր բեռնավորված ընկերների չուն։
Mer berrnavorvats ynkerneri ch’un.
La longue chaîne de nos amis chargés. Իսկ ձյունն անընդհատ լարում էր դավեր՝
Isk dzyunn anyndhat larum er daver՝
Et la neige se jouait de nous, nous blessant constamment, Ոտքերիս կպած մեզ վա՛ր էր կանչում։
Votk’eris kpats mez va՛r er kanch’um.
Elle collait à nos pieds, nous appelant à elle.
*
Կեսօր էր արդեն, երբ հսկա լեռան
Kesor er arden, yerb hska lerran
C’était dans l’après-midi quand, de la gigantesque montagne Ձյունապատ ու ցուրտ գագաթը հասանք։
Dzyunapat u ts’urt gagat’y hasank’.
Nous atteignîmes les sommets enneigés et froids. Կանգնեցինք ճերմակ գագաթի վրա,
Kangnets’ink’ chermak gagat’i vra,
Nous nous arrêtâmes sur le pic enneigé, Ուր ո՛չ արարած, ո՛չ բույս կար, ո՛չ կյանք։
Ur vo՛ch’ ararats, vo՛ch’ buys kar, vo՛ch’ kyank’.
Où ne vivait ni créature, ni plante. Եվ կրծքերը մեր ահից թունդ առան՝
Yev krtsk’ery mer ahits’ t’und arran՝
Et avec nos poitrines endurcies par nos peurs endurées, Անհո՜ւն զգացինք, որ ապրում ենք, կա՜նք։
Anho՜wn zgats’ink’, vor aprum yenk’, ka՜nk’.
Nous ressentions si intensément cette joie de vivre.
*
Հպարտ հայացքով նայում էի ես
Hpart hayats’k’ov nayum ei yes
Je regardais l’ensemble avec un regard fier Եվ խմում էի անսահման հեռուն։
Yev khmum ei ansahman herrun.
Et je dévorais infiniment le lointain. Բարձրության վրա անհո՜ւն է այնպես
Bardzrut’yan vra anho՜wn e aynpes
Combien sur de semblables hauteurs Մարդկային հոգին աշխարհը սիրում։
Mardkayin hogin ashkharhy sirum.
L’âme humaine aime à contempler les grandeurs de ce monde. Անբառ հրճվանքով զգում էի ես,
Anbarr hrchvank’ov zgum ei yes,
Combien cette délicieuse expérience, Որ կյանքն է իմ մեջ ցնծում ու եռում։
Vor kyank’n e im mej ts’ntsum u yerrum.
Me rendait heureux et fougueux !
*
Եվ՝ խորասուզված կույս հեռուների
Yev՝ khorasuzvats kuys herruneri
Et, noyé dans cette virginale immensité Անսահման ու խոր անգունության մեջ —
Ansahman u khor angunut’yan mej —
Infinie et profonde – Ես հոգուս խորքում խոստանում էի
Yes hogus khork’um khostanum ei
Je me suis promis au plus profond de mon âme Լինել վեհասիրտ, ու հպարտ, ու մեծ —
Linel vehasirt, u hpart, u mets —
D’être désormais fier et incorruptible- Երբ հեռվից հանկարծ մի զինվոր ընկեր —
Yerb herrvits’ hankarts mi zinvor ynker —
Quand soudain un ami soldat au loin – Դողդոջուն ձայնով ինձ իր մոտ կանչեց։
Doghdojun dzaynov indz ir mot kanch’ets’.
M’appelait d’une voix hésitante :
*
Մոտեցա… և քար կտրած մնացի։—
Motets’a… yev k’ar ktrats mnats’i.—
Je m’approchai alors… et je restai stupéfait Սառույցի վրա ընկած էր մի կին,
Sarruyts’i vra ynkats er mi kin,
Une femme était allongée sur la glace, Որ առանց խոսքի ու առանց լացի
Vor arrants’ khosk’i u arrants’ lats’i
Qui, sans mots et sans pleurs, Մեռնում էր՝ անմիտ մի ժպիտ դեմքին։
Merrnum er՝ anmit mi zhpit demk’in.
Mourrait, un sourire idiot sur le visage. Դողդոջ մատներով փշրանքը հացի
Doghdoj matnerov p’shrank’y hats’i
Ses doigts menottaient un malheureux bout de pain Սեղմել էր ամուր, որպես գանձ անգին։
Seghmel er amur, vorpes gandz angin.
Qu’elle pressait fermement comme un trésor inestimable.
*
Աչքերը թարթեց նա վերջին անգամ,
Ach’k’ery t’art’ets’ na verjin angam,
Ses yeux se sont ouverts une dernière fois, Եվ գոհ ժպտալով՝ ժպտադեմ հանգավ։
Yev goh zhptalov՝ zhptadem hangav.
Avec un indescriptible sourire. Սարսափելի էր այս ամենն այնքան,
Sarsap’eli er ays amenn aynk’an,
Tout cela était horrible, insupportable, Որ մեր շրթերից ո՛չ մի բառ չընկավ։
Vor mer shrt’erits’ vo՛ch’ mi barr ch’ynkav.
Que nous restâmes là sans rien dire. Բայց ճչում էր մեր սրտերում կարկամ
Bayts’ chch’um er mer srterum karkam
Mais a crié dans nos cœurs Մի անհուն կսկիծ, ամեհի մի ցավ։
Mi anhun kskits, amehi mi ts’av.
Une terrible douleur dévastatrice.
*
Մենք լուռ փորեցինք սառցի կուրծքը ծեր
Menk’ lurr p’vorets’ink’ sarrts’i kurtsk’y tser
Nous avons creusé la poitrine rocheuse Եվ անալելու թաղեցինք նրան։
Yev analelu t’aghets’ink’ nran.
Pour l’enterrer délicatement. Դողդոջուն, սառած, չոր ձեռքերը մեր
Doghdojun, sarrats, ch’vor dzerrk’ery mer
Nos mains fatiguées, froides et sèches Նույն ձյունն անհամբույր դիզեցին վրան։
Nuyn dzyunn anhambuyr dizets’in vran.
Recouvrir au mieux son corps de cette lourde neige. Եվ ճամփա ընկանք, որպես մեռելներ,
Yev champ’a ynkank’, vorpes merrelner,
Et nous partîmes comme des cadavres, Թաղելով այնտեղ և մեր խիղճն ունայն։
T’aghelov ayntegh yev mer khighchn unayn.
En ayant enterré là-bas notre futile conscience.
*
Ու քայլում էինք, հոգնած ու մռայլ,
Vow k’aylum eink’, hognats u mrrayl,
Et nous marchâmes, fatigués et sombres, Այդ ճամփաների հետքերով ավեր։
Ayd champ’aneri hetk’erov aver.
Sur les sentiers, sur ces pistes en ruine. Եվ մեր թափորի ընթացքն համրաքայլ
Yev mer t’ap’vori ynt’ats’k’n hamrak’ayl
Comme notre marche était lourde Չար, մահաշշուկ բարձրանում էր վեր։
Ch’ar, mahashshuk bardzranum er ver.
Du mal et de la mort qui régnaient. Եվ մեր համր հոգին ծանր էր, որպես քար,
Yev mer hamr hogin tsanr er, vorpes k’ar,
Et notre âme muette était lourde comme une pierre, Եվ չէինք կարող այլևս ցավել
Yev ch’eink’ karogh aylevs ts’avel.
Que nous ne pouvions plus la supporter.
*
Մենք չէինք կարող խղճալ ոչ ոքի.
Menk’ ch’eink’ karogh khghchal voch’ vok’i.
Nous ne pouvions plus avoir pitié de personne. Սարսափն էր նստել մեր հոգիներում։
Sarsap’n er nstel mer hoginerum.
L’horreur avait totalement saisie nos âmes. Զգում էինք, որ — մի մութ թշնամի
Zgum eink’, vor — mi mut’ t’shnami
Nous avons senti qu’un obscur ennemi Նենգ, դարան մտած, պահվել է հեռուն։
Neng, daran mtats, pahvel e herrun.
Se cachait derrière nous, se tenant à l’écart. Զգում էինք, որ —չար ոսո՛խ կա մի,
Zgum eink’, vor —ch’ar voso՛kh ka mi,
Nous sentions combien cet ennemi, Որ վերք է տալիս ու մահ է բերում։
Vor verk’ e talis u mah e berum.
Cherchait à nous blesser et à apporter la mort.
*
Եվ սուրբ էր թվում ճամփան ահավոր,
Yev surb er t’vum champ’an ahavor,
Et cette route semblait pourtant appartenir au sacré , Այդ ճամփան խելառ, քմահաճ բախտի։
Ayd champ’an khelarr, k’mahach bakhti.
Cette dangereuse route terrible, sournoise et fantasque. Եվ քայլում էինք մենք հանդիսավոր,
Yev k’aylum eink’ menk’ handisavor,
Et nous marchions ainsi solennellement, Ինչպես մի վսեմ սրբազան ուխտի։
Inch’pes mi vsem srbazan ukhti.
Telle une procession lors d’un suprême pèlerinage. Եվ վերջին անգամ երդվում էինք, որ
Yev verjin angam yerdvum eink’, vor
Et une dernière fois, nous jurâmes Էլ ո՛չ ոք իր այս ուխտը չխախտի։
El vo՛ch’ vok’ ir ays ukhty ch’khakhti.
Que personne ne romprait cette alliance.
*
Եվ՝ ծանրաբեռնված քարավաններով՝
Yev՝ tsanraberrnvats k’aravannerov՝
Et, des caravanes surchargées, Դառնում էր մեկը ճամփաներից ետ։
Darrnum er meky champ’anerits’ yet.
Nous croisâmes quelqu’un sur le retour. Ի՛նչ էր հավաքել, ինչո՞ւ, ո՞ւմ գնով—
I՛nch’ er havak’el, inch’vo՞w, vo՞wm gnov—
Où allait-il, pourquoi, pour qui ? Մութ էր մեզ համար, անմիտ, անհեթեթ։
Mut’ er mez hamar, anmit, anhet’et’.
Comme cela nous paraissait idiot, absurde. Բարեկամ էր նա… բայց մե՛ր արյունով
Barekam er na… bayts’ me՛r aryunov
C’était un ami … avec notre sang «Բարեկամ» դարձած մի գիշեր մեզ հետ…
«Barekam» dardzats mi gisher mez het…
Une nuit avec nous, il était devenu notre ami …
*
Եվ թշնամի էր մեզ ամեն մի քար.
Yev t’shnami er mez amen mi k’ar.
Mais chaque pierre devenait un ennemi. Եվ ամեն մի իր լարում էր դավեր։
Yev amen mi ir larum er daver.
Et chacun lieu devenait dangereux : Եվ անցնում էինք մենք հանդիսաքայլ
Yev ants’num eink’ menk’ handisak’ayl
Et nous traversions ainsi Այն ճամփաների հետքերով ավեր,
Ayn champ’aneri hetk’erov aver,
Toutes ces pistes dévastées, Ուր ո՛չ մի էակ այլևս չկար,
Ur vo՛ch’ mi eak aylevs ch’kar,
Là où ne vivait plus aucune créature, Ուր չէ՛ր կարող մարդ խղճալ ու ցավել…
Ur ch’e՛r karogh mard khghchal u ts’avel…
Où personne ne pouvait même plus se désoler …
TEMO JAPARIDZE თემო ჯაფარიძე 27 მარტი, 1937 – 27 სექტემბერი, 2012
27 mars1937 – 27 septembre 2012
*
PEINTRE GEORGIEN
TBILISSI
ნარიყალა
LES AILES DE LA CREATION
შემოქმედების ფრთები The wings of creation
________________________
Temo Japaridze est à la création ce qu’Indra est à la chaste épouse de Gautama, Ahalyâ. Temo Japaridze est seul dans la grande forêt de la création. Il est unique et il est libre. Fondamentalement libre dans une époque et un système contraint et castrateur. Temo est si désireux d’embrasser la création du monde, par la création artistique, son insistance est telle, qu’il se pare d’abord de la tenue du créateur. Et la création finit par céder. Et comme Ahalayâ, la création n’est pas dupe, solitaire dans sa forêt. Mais la création s’en trouve au final tellement plus grande et généreuse. La tenue du créateur lui va si bien, qu’il peut désormais se mouvoir dans le monde et changer les éléments à sa guise. Ainsi Temo se déplace et désormais se joue des créations aussi diverses qu’achevées. Il est de ces artistes qui ne restent pas dans un système et une idée. Il est, à l’image d’un Pablo Picasso, un artiste qui partage, essaie, et réussit. A l’image de ces artistes insatiables, Temo ne se contente pas de la toile, mais utilise tous les matériaux sous sa main, l’écharpe, les chaussures, le ciment, les planches. Temo regarde toujours plus loin. Si loin que notre regard se perd, non habitué à aller si loin et si profond dans l’énergie et dans l’imagination. Comme dans sa toile მუდამ მიმავალნი, Temo va toujours de l’avant, tel un inépuisable voyageur dans le monde de l’art. Les corps se tordent et se penchent dans ces toiles aussi rigides que le système communiste et totalitaire, mais les ailes sont là prêtes pour un décisif envol. Le seul principe esthétique philosophique qui conduit Temo écrase d’un seul mouvement d’aile tout cet art de la propagande de masse.
Jacky Lavauzelle
***
ბიჭის პორტრეტი
Bichis Portreti
PORTRAIT DE GARCON
PORTRAIT OF THE BOY
1969
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
HOMME AUX CHEVEUX BOUCLES
CURLY MAN AGAINST CURTAIN
1973
Temo Japaridze, homme aux cheveux bouclés 1973
Temo Japaridze – L’homme aux cheveux bouclés
ფიცარი, ცემენტი, ზეთი
Pitsari, tsementi, zeti
Planches de bois, Ciment et huile
Wood plate, ciment, oil
87×57
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
მამაკაცის თავი აბსტრაქტული ნაოჭებით
mamak’atsis tavi abst’rakt’uli naoch’ebit
TÊTE D’HOMME AVEC RIDES ABSTRAITES
HEAD OF MAN WITH ABSTRACT WRINKLES
1970
Temo Japaridze – TÊTE D’HOMME AVEC RIDES ABSTRAITES
Temo Japaridze – TÊTE D’HOMME AVEC RIDES ABSTRAITES
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
SCATTERING THE WHITE
1966
Temo Japaridze – Scattering the white
Huile sur toile
Oil on canvas
215×76
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
ბერეტიანი კაცი
L’HOMME AU BERET
MAN IN BERET
1971
Temo Japaradze – L’homme au béret – 1971
Temo Japaradze – L’homme au béret – 1971
Tête sculptée au ciment, réels manteau et chaussures
Sculptured cement head, real cloak and shoes
Wood, cement, oil
187x53x56
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
ჰამლეტი – ემბრიო
HAMLET – EMBRYON
HAMLET – EMBRYO
1996
Temo Japaridze – HAMLET – EMBRYON
Technique mixte sur toile
Mixed media on canvas
149×45
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
ცივილიზებული კაცი და ველური გოგონები
HOMME CIVILISE ET FEMMES SAUVAGES
Civilized Man and Wild Girls
STARING DOWN GAME
1995
Temo Japaridze – Homme civilisé et femmes sauvages
Techniques mixtes sur toile
Mixed media on canvas
93×69
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
გოგონები თამამი
FILLES AUDACIEUSES
GIRLS PLAYING
1996
Temo Japaridze – Filles audacieuses – 1996
Techniques mixtes sur toile
Mixed media on canvas
99×60
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
TROIS HOMMES DANS UN BAR A KHINKHALI
THREE MAN IN KHINKHALI BAR
Huile sur toile
Oil on canvas
140×100
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
NU
NUDE
1996
თაბაშირი, ზეთი, ტილო
Plâtre, huile sur toile
Plaster, oil on canvas
126×48
ქართული სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
Au Musée géorgien des Beaux-arts
Georgian Museum of Fine Arts
***
******
მხატვარი თემო ჯაფარიძე
L’artiste Temo Japaridze
***
« პიკის საათი » 27.03.17 თემო ჯაფარიძე – 80
***
მხატვარი თემო ჯაფარიძე გივი მარგველაშვილის შესახებ
Temo Japaridze à propos du philosophe et écrivain Givi Margvelashvili (დ. 14 დეკემბერი, 1927, ბერლინი, გერმანია)
Après le massacre, Ջարդից հետո,, Վարդգես Սուրենյանց, Vardges Surenyants
II
Եվ ուրախ էինք այսպես— երեք օր։
Yev urakh eink’ ayspes— yerek’ or.
Comme nous étions heureux pendant ces trois jours. Բայց հետո հանկարծ բացվեց մեր առաջ
Bayts’ heto hankarts bats’vets’ mer arraj
Quand soudainement s’est ouvert face à nous Մի ավեր ուղի, ուր անհուն ու խոր
Mi aver ughi, ur anhun u khor
Un chemin de souffrances profondes Մի տառապանքի խորշակ կար վառած։
Mi tarrapank’i khorshak kar varrats.
Un chemin parsemé de tristes flambeaux. Եվ կամաց-կամաց դարձավ վիրավոր
Yev kamats’-kamats’ dardzav viravor
Qui peu a peu brisa terriblement Մեր հոգին ջահել ու բազմաերազ։
Mer hogin jahel u bazmayeraz.
Notre âme jeune et insouciante.
Երկինքն էլ կարծես փոխվել էր արդեն։
Yerkink’n el kartses p’vokhvel er arden.
Le ciel semblait avoir déjà changé. Անձրևներ էին մեր գլխին տեղում։
Andzrevner ein mer glkhin teghum.
Les pluies avaient chassé l’ardent soleil. Ավերված ուղին փռված էր մեր դեմ՝
Avervats ughin p’rrvats er mer dem՝
Un chemin dévasté s’étendait devant nous, Իր ծայրը թաղած մեգ-մառախուղում։
Ir tsayry t’aghats meg-marrakhughum.
Où trônait à son extrémité une glaciale lune. Եվ երկնքի պես մեր հոգին էլ թեն՝
Yev yerknk’i pes mer hogin el t’en՝
Et notre âme se mit à ressembler au ciel, Անձրևների տակ մրսում էր, դողում։
Andzrevneri tak mrsum er, doghum.
Pleurante et tremblante.
Ճամփի մոտ ընկած տեսանք մի դիակ։
Champ’i mot ynkats tesank’ mi diak.
Sur le chemin nous vîmes un cadavre. Կանգնեցինք, մի պահ նայեցինք իրար։
Kangnets’ink’, mi pah nayets’ink’ irar.
Nous nous arrêtâmes et le regardâmes. Փտել էր արդեն անձրևների տակ.
P’tel er arden andzrevneri tak.
Il se décomposait déjà sous la pluie. Ի՞նչ ցեղից էր նա — այդ ո՞վ կիմանար։
I՞nch’ ts’eghits’ er na — ayd vo՞v kimanar.
A quelle tribu appartenait-il donc ? Իր ապրած կյանքից ամեն հիշատակ
Ir aprats kyank’its’ amen hishatak
Sa vie, son quotidien, ses habitudes Սրբել էր, տարել անձրևը վարար։
Srbel er, tarel andzrevy varar.
L’eau tiède de cette pluie les avait emportés.
Երկա՜ր կանգնեցինք։ Մի զինվոր— ընկեր
Yerka՜r kangnets’ink’. Mi zinvor— ynker
Nous tentâmes de nous lever par deux fois. Un soldat Դիակն հրելով, խնդաց խելագար։
Diakn hrelov, khndats’ khelagar.
Traîna le cadavre tel un dément. Բայց չէ՞ որ նա՛ էլ կրել է զենքեր,
Bayts’ ch’e՞ vor na՛ el krel e zenk’er,
Lui aussi avait porté des armes, Եղել է մեզ պես կյանքի սիրահար։
Yeghel e mez pes kyank’i sirahar.
Amoureux de la vie, il avait été comme nous. Ես մտածեցի՝ գնում ենք մենք էլ
Yes mtatsets’i՝ gnum yenk’ menk’ el
J’ai pensé alors que nous allions nous aussi Այսպիսի դիակ դառնալու համար։
Ayspisi diak darrnalu hamar:
Ressembler à ce cadavre.
Եվ անցա առաջ։ Լեռներից անդին
Yev ants’a arraj. Lerrnerits’ andin
Et je suis parti de l’avant. Au loin, derrière les montagnes, Երևաց հանկարծ արեգակը հուր։
Yerevats’ hankarts aregaky hur.
Soudain, le soleil brilla intensèment. Եվ ես մոռացա այն այլանդակ դին,
Yev yes morrats’a ayn aylandak din,
Et j’en oubliais ce corps corrompu, Շնչեցի հողի թարմությունը խոր,
Shnch’ets’i hoghi t’armut’yuny khor,
Je respirais fort la fraîcheur profonde du sol, Եվ նորի՜ց իմ բաց ու լցված սրտին
Yev nori՜ts’ im bats’ u lts’vats srtin
Et à nouveau, mon cœur s’ouvrit Աշխարհը թվաց այնքան թա՜րմ ու նո՜ր։
Ashkharhy t’vats’ aynk’an t’a՜rm u no՜r.
Et le monde semblait si bon, si noble.
Արևի ոսկի մատները իջան
Arevi voski matnery ijan
Les doigts d’or du soleil se couchèrent sur la terre Ու գուրգուրեցին հեռուները թաց։
Vow gurgurets’in herrunery t’ats’.
Et avalèrent les traces humides de la pluie. Հավիտյան վազող ու միշտ ժրաջան՝
Havityan vazogh u misht zhrajan՝
Toujours en marche sur sa route difficile, Խոտերի միջից առվակը խնդաց։
Khoteri mijits’ arrvaky khndats’.
A travers les herbes, le guilleret ruisseau sautillait. Եվ թեթև՜ նետած սլաքի նման
Yev t’et’ev՜ netats slak’i nman
Et comme une flèche tirée légèrement Դեմից մի թռչուն անցավ սրընթաց։
Demits’ mi t’rrch’un ants’av srynt’ats’.
Un oiseau agile s’envola rapidement.
Ախ, այդ դաշտերի հեռո՜ւն ոսկեգույն,
Akh, ayd dashteri herro՜wn voskeguyn,
Ah, les couleurs dorées que renvoyaient ces champs, Այդ երկինքների կապո՜ւյտը պայծառ…
Ayd yerkink’neri kapo՜wyty paytsarr…
Si intensément dans ce ciel lumineux !… Ամեն ինչ կարծես ասում էր հոգուն,
Amen inch’ kartses asum er hogun,
Tout semblait dire secrètement à l’âme, Որ այս աշխարհում քմահաճ ու չար՝
Vor ays ashkharhum k’mahach u ch’ar՝
Que dans ce monde si capricieux, si diabolique, Չըպետք է, որ մարդն հեկեկա անքուն—
Ch’ypetk’ e, vor mardn hekeka ank’un—
L’homme ne devait pas se morfondre et se plaindre, Աշխարհում մի օր ապրելու համար։
Ashkharhum mi or aprelu hamar.
Après avoir vécu un jour dans ce monde.
Եվ ես հարց տվի հանկարծ ինքս ինձ,
Yev yes harts’ tvi hankarts ink’s indz,
Et je me demandais soudainement, Թե ո՞ւր ենք գնում այսպես եռանդով։
T’e vo՞wr yenk’ gnum ayspes yerrandov.
Où nous allions ainsi ? Չէ՞ որ աշխարհում կա խոր մի կսկիծ,
Ch’e՞ vor ashkharhum ka khor mi kskits,
Après tout, une profonde tristesse dans le monde existe, Ամենքի համար կա մի վիշտ անթով —
Amenk’i hamar ka mi visht ant’ov —
Pour tous, le chagrin est lourd à porter- Էլ ի՞նչ ենք ուզում վերցնել կյանքից
El i՞nch’ yenk’ uzum verts’nel kyank’its’
Que voulons-nous prendre d’autre, Ահաբեկիչի խելագար խանդով։
Ahabekich’i khelagar khandov.
Avec cette folle jalousie du terroriste ?
Ինչո՞ւ է երազն այս աշխարհավեր
Inch’vo՞w e yerazn ays ashkharhaver
Pourquoi ce rêve porteur de tant de peine ? Կախվել մեր գլխին այսպես կուրորեն։
Kakhvel mer glkhin ayspes kuroren.
Ce rêve qui nous aveugle l’esprit ! Ինչո՞ւ են փռում այսքան ցավ, ավեր,
Inch’vo՞w yen p’rrum aysk’an ts’av, aver,
Pourquoi répandre tant de douleur, tant de destruction, Հողմերը այս չար ե՞րբ պիտի լռեն։
Hoghmery ays ch’ar ye՞rb piti lrren.
Quand les vents se tairont-ils ? Եվ ո՞վ է լարում այսպիսի դավեր —
Yev vo՞v e larum ayspisi daver —
Et qui suscite de telles actions- Կյանքը դարձնում նզովյա՛լ գեհեն։
Kyank’y dardznum nzovya՛l gehen.
Et nous fait vivre la maudite Géhenne.
Եվ մի՞թե մարդիկ այստեղ չե՞ն նայել
Yev mi՞t’e mardik aystegh ch’e՞n nayel
Et pourquoi les gens ne regardent-ils pas la beauté d’ici ? Երբեք հեռուներն այս լա՜վ աշխարհի,
Yerbek’ herrunern ays la՜v ashkharhi,
Jamais loin de ce grand monde, Ուր արևը բյո՜ւր հրաշք է վառել,
Ur arevy byo՜wr hrashk’ e varrel,
Où le soleil a brillé, un miracle apparaît, Որ մարդու հոգին խանդավառ, բարի՝
Vor mardu hogin khandavarr, bari՝
Que l’âme humaine s’enthousiasme, Գգվի հիացքով երջանկավայել —
Ggvi hiats’k’ov yerjankavayel —
Joyeuse et sereine – Ամե՛ն մի խոտի, ամե՛ն մի քարի։
Ame՛n mi khoti, ame՛n mi k’ari.
Devant chaque herbe, devant chaque pierre.
Ախ, ո՜չ… Սատանա՛ն քրքջացել է այս
Akh, vo՜ch’… Satana՛n k’rk’jats’el e ays
Ah, non, non … Satan sourit. Ոսկի դաշտերի քնքշությանը խոր,
Voski dashteri k’nk’shut’yany khor,
Des douces profondeurs du champ doré, Փռել է կարմիր խորշակ ու երաշտ,
P’rrel e karmir khorshak u yerasht,
Une forte sécheresse attisée par un vent insensé, Վառել է ոսկի հասկերը բոլոր։—
Varrel e voski haskery bolor.—
Les doigts d’or brûlèrent tout autour de moi. Սրտի կսկիծով ես անցա առաջ
Srti kskitsov yes ants’a arraj
Je me mis à marcher avec un chagrin si lourd Ու շուրջս նորից նայեցի մոլոր։—
Vow shurjs norits’ nayets’i molor.—
Regardant autour de moi encore et encore.
Եվ ահա — կրկին մի քանի դիակ։
Yev aha — krkin mi k’ani diak.
Et voici encore quelques cadavres ! Եվ այստեղ ահա — վարսեր կանացի։
Yev aystegh aha — varser kanats’i.
Et voici la coiffure d’une femme ! Իսկ այստեղ, արնոտ վերմակների տակ—
Isk aystegh, arnot vermakneri tak—
Et ici, sous les couvertures, Փտած փշրանքներ արնաներկ հացի։
P’tats p’shrank’ner arnanerk hats’i.
Les miettes de pain ensanglantées. Ո՞վ է հեռացել այստեղից — մենակ,
VO՞v e herrats’el aysteghits’ — menak,
Qui est parti d’ici – seul Քարացա՜ծ սրտով, լուռ, առա՛նց լացի…
K’arats’a՜ts srtov, lurr, arra՛nts’ lats’i…
Cœur sincère, silencieux, sans pleurer ? …
Իսկ այստեղ ահա — մի ոսկրացած ձեռք։
Isk aystegh aha — mi voskrats’ats dzerrk’.
Et voici les ossements d’une main ! Մարմինը չկա։ Ընկած է անձայն։
Marminy ch’ka. Ynkats e andzayn.
Il n’y a plus de corps. Tombé en silence. Քիչ հեռուն գտանք սրունքները մերկ,
K’ich’ herrun gtank’ srunk’nery merk,
A côté, non loin, des jambes nues, Իսկ քիչ է՛լ այն կողմ — ատամներ ցիրցան։
Isk k’ich’ e՛l ayn koghm — atamner ts’irts’an.
Là-bas, les dents brisées. Իսկ այնտեղ, ժայռի կատարին այն լերկ,
Isk ayntegh, zhayrri katarin ayn lerk,
Et là, au sommet de la falaise, Մոռացել էին մի հին հրացան։
Morrats’el ein mi hin hrats’an.
Un vieux fusil oublié.
Սարսափած սրտով մենք անցանք առաջ,
Sarsap’ats srtov menk’ ants’ank’ arraj,
Avec un coeur horrifié, nous continuâmes de l’avant, Եվ մեր հայացքից արյուն էր կաթում։
Yev mer hayats’k’its’ aryun er kat’um.
Et nos yeux ruisselaient de sang. Լուսնոտի նման բութ ու շվարած՝
Lusnoti nman but’ u shvarats՝
Comme un fou, hagard et brisé, Այլևս ոչինչ չէինք նկատում։
Aylevs voch’inch’ ch’eink’ nkatum.
Nous n’avons plus rien vu. Մի ծանըր կսկիծ ուսերիս առած՝
Mi tsanyr kskits useris arrats՝
Une si lourde peine plombait nos épaules, Լուռ քայլում էինք արնաբույր տոթում։
Lurr k’aylum eink’ arnabuyr tot’um.
Nous marchions silencieux.
Իրիկնամուտին մենք մի գյուղ մտանք։
Iriknamutin menk’ mi gyugh mtank’.
Dans la soirée, nous pénétrèrent dans un village. Անունն էր միայն, իսկ ինքը չկար։
Anunn er miayn, isk ink’y ch’kar.
Seul le nom existait encore. Այլանդակ գուղձեր, դևի ապարանք։
Aylandak gughdzer, devi aparank’.
Monticules effrayants, palais du diable. Մնացինք՝ հանգիստ առնելու համար։
Mnats’ink’՝ hangist arrnelu hamar.
Nous y sommes restés un moment. Եվ գիշերն ամբողջ պատմեցին նրանք
Yev gishern amboghj patmets’in nrank’
Et nous parlâmes toute la nuit durant Զրույցներ զազիր ու խայտանկար…
Zruyts’ner zazir u khaytankar…
Avec des mots ensanglantés …
Après le massacre, Ջարդից հետո,, Վարդգես Սուրենյանց, Vardges Surenyants
I
Մենք ճամփա ընկանք առավոտ ծեգին՝
Menk’ champ’a ynkank’ arravot tsegin՝
Nous partîmes de bon matin, Կապույտ երկնքի խորությամբ արբած։
Kapuyt yerknk’i khorut’yamb arbats.
Dans un clair ciel lumineux. Թարմ, թեթև էր մեր ճամփորդի հոգին՝
T’arm, t’et’ev er mer champ’vordi hogin՝
Notre âme de voyageur était revigoré Ուրախ էինք մենք և մեր սիրտը— բաց։
Urakh eink’ menk’ yev mer sirty— bats’.
Nous étions heureux et notre coeur grand ouvert : Կանչում էր, կանչում ճամփան անմեկին
Կանչում էր, կանչում ճամփան անմեկին
Notre cœur bondissait sur ce chemin Ոլորապտույտ մեր առաջ փռված։
Voloraptuyt mer arraj p’rrvats.
Qui serpentait devant nous.
Եվ վերջին անգամ նայեցինք մենք ետ,
Yev verjin angam nayets’ink’ menk’ yet,
Une dernière fois, nous regardâmes derrière nous, Ուր ոչինչ չկար մեզ համար դյութիչ.
Ur voch’inch’ ch’kar mez hamar dyut’ich’.
Là où nous n’avions plus rien à regarder. Անցյալը կորել, ցնդել էր անհետ,
Ants’yaly korel, ts’ndel er anhet,
Le passé avait disparu, le passé n’était plus, Որպես երազում արձակած մի ճիչ։
Vorpes yerazum ardzakats mi chich’
Comme un cri étouffé dans un rêve. Ո՛չ մի տխրություն չէր ճախրում մեզ հետ՝
VO՛ch’ mi tkhrut’yun ch’er chakhrum mez het՝
Il n’y avait point de tristesse en nous, Կախարդել էր մեզ առավոտը ջինջ։
Kakhardel er mez arravoty jinj.
En ce matin si lumineux.
Պար էինք խաղում ու երգեր ասում,
Պար էինք խաղում ու երգեր ասում,
Nous avons dansé et chanté des chansons, Զենքերի փայլով հրճվում էինք մենք։
Zenk’eri p’aylov hrchvum eink’ menk’.
Envoûtés par l’éclat des armes. Կարծես մանկական կապույտ երազում՝
Kartses mankakan kapuyt yerazum՝
Tel un rêve bleu enfantin, Ամեն ինչ այնպես ժպտում էր աննենգ։
Amen inch’ aynpes zhptum er anneng.
Tout souriait de façon inattendue. Ո՛չ հրաժեշտի անորոշ հուզում,
VO՛ch’ hrazheshti anorosh huzum,
Sans penser aux adieux, IlՈ՛չ էլ մեռնելու կասկածանք կար նենգ։
IlO՛ch’ el merrnelu kaskatsank’ kar neng.
Sans penser à la mort.
Անսահման դաշտն էր փռված մեր առաջ։
Ansahman dashtn er p’rrvats mer arraj.
Un champ infini s’étendait devant nous. Ոսկի հասկերով ողջունում էր մեզ
Voski haskerov voghjunum er mez
Il nous accueillait avec ses épis d’or Աշխարհի հեռուն՝ բա՜ց, լայնատարա՜ծ,
Ashkharhi herrun՝ ba՜ts’, laynatara՜ts,
Ce monde au-delà s’étendait, grand et spacieux, Արևի շնչով լվացված կարծես։
Arevi shnch’ov lvats’vats kartses.
Que la brise du soleil soulevait. Իսկ ճամփան, անծայր իրանը փռած,
Isk champ’an, antsayr irany p’rrats,
Et sur le chemin, un lacet ininterrompu, Թավալվում էր մի հսկա օձի պես։
T’avalvum er mi hska odzi pes.
Traçait tel un énorme serpent.
Թեթև քայլերով ու սրտով թեթև
T’et’ev k’aylerov u srtov t’et’ev
Le pas léger et le cœur alerte Քայլում էինք մենք կայտառ ու ջահել։
K’aylum eink’ menk’ kaytarr u jahel.
Nous marchions et nous nous réjouissions. Մեր հոգին ուներ թռիչքներ ու թև՝
Mer hogin uner t’rrich’k’ner u t’ev՝
Notre âme bondissait et s’envolait, Ո՞վ էր մեզ արդյոք այդպես հմայել…
VO՞v er mez ardyok’ aydpes hmayel…
Qui pouvez nous avoir embelli de la sorte … Նայում էին մեզ լեռները պարթև՝
Nayum ein mez lerrnery part’ev՝
Elles nous regardaient, les montagnes, Կոչո՛ւմն է նրանց— հավիտյա՛ն նայել։
Koch’vo՛wmn e nrants’— havitya՛n nayel.
Nous sommant de les regarder pour toujours.
Ուշ իրիկուն էր, երբ մի գյուղ մտանք։
Ush irikun er, yerb mi gyugh mtank’.
Il était tard quand nous entrâmes dans un village. Վրաններն արդեն զարկըված էին,
Vrannern arden zarkyvats ein,
Les tentes étaient déjà dressées, Երբ նույնպես ուրախ, անհոգ, անվտանգ
Yerb nuynpes urakh, anhog, anvtang
Quand, toujours heureuse, insouciante, et puissante Բոլորեց իսկույն մեր շուրջպարը հին.
Bolorets’ iskuyn mer shurjpary hin.
Une fois encore notre danse s’emballa. Զնգացին նորից հազար երգ ու վանկ
Zngats’in norits’ hazar yerg u vank
Elles s’emmêlèrent encore les mille chansons et les mille syllabes Եվ վերջին անգամ պղպջաց գինին։
Yev verjin angam pghpjats’ ginin.
Et une dernière fois, les bulles dans le verre résonnèrent.
Լուսնյակը արդեն բարձրացել էր վեր
Lusnyaky arden bardzrats’el er ver
La Lune était déjà là Եվ շուրջը փռել արծաթե մշուշ,
Yev shurjy p’rrel artsat’e mshush,
Tout autour un brouillard argenté, Երբ հոգնած մտանք վրանները մեր,
Yerb hognats mtank’ vrannery mer,
Quand fatigués nous entrâmes dans nos tentes, Խոտերի վրա պառկեցինք անուժ.
Khoteri vra parrkets’ink’ anuzh.
Nous nous allongeâmes sur l’herbe épuisés. — Է՜, բարի գիշեր, անգի՛ն ընկերներ,—
— E՜, bari gisher, angi՛n ynkerner,— « Bonne nuit, mes bons amis ! » Ու խոր քուն մտանք, քնեցինք անուշ։
Vow khor k’un mtank’, k’nets’ink’ anush
Nous avons dormi dans un profond sommeil et nous avons bien dormi.
Vassil Amachoukéliვასილ ამაშუკელი (1886-1977) réalise un documentaire sur Akaki Tsereteli აკაკი წერეთელი (1840-1915) poète et figure du mouvement de la libération de la Géorgie.
Réalisateur : Nikoloz Shengelaia (Nikoloz Shengelaya)
ნიკოლოზ შენგელაია
Diomide Antadze (co-réalisateur)Avec Levan Khotivari, Nato Vachnadze, Veriko Anjaparidze
***
1930-1940
ÂGE D’OR DU REALISME SOCIALISTE AVEC DES FILMS DE PROPAGANDE
1937
არსენა
ARSEN
Réalisateur : Mikheil Chiaureli მიხეილ ჭიაურელი
Avec Spartak Bagashvili (qui a joué dans les Chariots de Feu), Nato Vachnadze, Aleksandre Imedashvili სპარტაკ ბაღაშვილი , ნატო ვაჩნაძე, ალექსანდრე იმედაშვილი
****
LES ANNEES 40
UNE PRODUCTION A L’ARRÊT
Dans les années 40, pendant la seconde guerre mondiale, la production de films a été réduite.
Le cinéma géorgien a recommencé sa production dans les années 50.
***
1956
მაგდანას ლურჯა
Magdana’s Donkey
Drame
Réalisateurs : Revaz Chkheidze et Tengiz Abuladze რევაზ « რეზო » ჩხეიძე & თენგიზ აბულაძე
Avec Dudukhana Tserodze (Magdana) et L. Moistsrapishvili (Sopo – La sœur aînée de Magdana)
Magdana vit dans une petite ville de Géorgie misérablement avec ses trois enfants. Mutua qui élève des ânes, abandonne avant de l’avoir frappé un de ses ânes, qui refuse d’avancer et semble mourant. Les enfants trouvent cet âne et avec l’aide de Magdana retrouve la santé. Une bonne étoile est désormais sous la tête de Magdana. Mutua retrouve l’âne et compte bien le récupérer.
****
1958
მანანა
MANANA
Réalisateurs : Zaza Gudavadze, Shalva Martashvili
ზაზა გუდავაძე, შალვა მარტაშვილი
Avec Nanuli Sarajishvili, Sesilia Takaishvili, Aleksandre Jorjoliani
სარაჯიშვილი ნანული, სესილია თაყაიშვილი, ალექსანდრე ჯორჯოლიანი
Les aventures d’une jeune fille espiègle et astucieuses, pleine de ressources.
***
1959
ზვიგენის კბილი
LES DENTS DU REQUIN Shark tooth
Réalisateur : Shalva Gedevanishvili
შალვა გედევანიშვილი
Avec : Sari Cholayev (Ali), Rezo Mchedlishvili, Gogi Tvalavadze
საბრი ჩოლოევი (ალი Ali), რეზო მჭედლიშვილი, გოგი თვალავაძე
Ali et Hussein sont deux pécheurs qui vivent difficilement de leur travail. Une journée de pêche, le frère aîné, épuisé, retourne dans les fonds marin. Il se fait attaqué par un requin. Malgré son jeune frère qui vient le sauver et le récupère dans la barque, le frère aîné décède peu après. Il se retrouve seul désormais.
****
1962
მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი ფილმი
Me, Tedia, IIliko da ilarioni Pilmi
Moi, grand-mère, Iliko et Illarion
Le film raconte la vie d’un garçon prénommé Zuriko qui vit dans un village dans la Géorgie d’avant-guerre. Le petit héros va à l’école, tombe amoureux pour la première fois, assiste au départ des villageois mobilisés dans l’armée lors de la guerre et à leur retour célèbre avec eux la Victoire…
****
****
1963
თეთრი ქარავანი
Tetri Karavani
LA CAVANE BLANCHE
THE WHITE CARAVANE
Réalisateurs : Tamaz Meliava et Eldar Shengelaya
თამაზ მელიავა & ელდარ შენგელაია
Avec Imedo Kakhiani (Gela) & Ariadna Shengelaya (Maria) იმედო კახიანი & არიადნა შენგელია
Un berger souhaite découvrir le monde qui l’entoure et voir autre chose que ses prairies. Il part en ville avec son amoureuse.
****
1966
გიორგობისთვე
Giorgobistve
LA CHUTE DES FEUILLES
FALLING LEAVES
Réalisateur Otar Iosseliani
ოთარ იოსელიანი
Avec Ramaz Giorgobiani (Niko), Gogi Kharabadze (Otar) et Marina Kartsivadze (Marine)
რამაზ გიორგობიანი (ნიკო), გოგი ხარაბაძე (ოთარი) & მარინა ქარცივაძე (მარინე)
Niko et Otar, après avoir été diplômés de l’institut vinicole, se retrouvent dans une coopérative vinicole de Géorgie. Otar est arriviste et peu lui importe de fabriquer un vin de mauvaise qualité. Otar, sincère et naïf, souhaite produire un vin de bonne qualité.
1967
ვედრება
Vedreba
LE PLAIDOYER ou L’INCANTATION
The Plea
Le récit est commenté par une voix qui évoque plusieurs combats ancestraux. Un combat voit s’affronter dans les montagnes un chrétien, et un musulman…
****
1968
არაჩვეულებრივი გამოფენა
Arachveulebrivi Gamopena
L’EXPOSITION EXTRAORDINAIRE
AN UNUSUAL EXHIBITION
Réalisateur : Eldar Chenguelaia
ელდარ შენგელაია
Avec Guram Lortkipanidze (Aguli) & Valentina Telichkina (Glafira Ogurtsova), Vasili Chkhaidze (Pipinia) გურამ ლორთქიფანიძე, სრული ბიოგრაფია, ვასილი ჩხაიძე
Aguli quitte sa Géorgie natale dans un train décoré d’ornements communistes et des graffitis antihitlérien. Mais Aguli n’est pas un va-t’en-guerre et, à la première occasion, il quitte le territoire des hostilités. Un moment, suspecté d’être un déserteur, il est arrêté par une jeune russe soldat, dont il tombera amoureux.
Aguli sculpte des pierres tombales pour faire vivre sa famille. Il veut faire de sa sculpture un art. Le film montre le combat d’un artiste qui souhaite s’affranchir des lois et faire vivre ses créations dans un environnement hostile.
****
1969
ფიროსმანის
PIROSMANI
Réalisation Gueorgui Chenguelaia გიორგი შენგელაია
Avec Avtandil Varazi (Pirosmani)
ავთანდილ ვარაზი (ნიკალა)
A la fin du XIXe siècle, le peintre miséreux Niko Pirosmanichvili, dans les rues de Tiflis troque des toiles contre des repas. Deux artistes remarquent son talent malgré le mépris que lui porte la critique officielle.
****
1970
ფეოლა
FEOLA
Réalisateur : Badri Tsuladze
რეჟისორი: ბადრი წულაძე
Avec Ipolite Khvichia, Gabriel Tsintsadze, Levan Shamilov, Vasil Chkhaidze, Jemal Gaghanidze, Shota Gabelaia
როლებში: იპოლიტე ხვიჩია, გაბრიელ ცინცაძე, ლევან შამილოვი, ვასილ ჩხაიძე, ჯემალ ღაღანიძრე, შოთა გაბელაია
Le héros, Bondo, employé du gouvernement, doit créer et former une équipe de football pour adolescents. Mais Bondo ne sait pas comment recruter et n’aime pas le football. Il va récupérer les mauvais garçons pour créer une équipe faible afin de perdre le match et de reprendre son activité normale. Mais tout ne se passe pas comme prévu.
****
1973
მზე შემოდგომისა
Mze Shemodgomadze
LE SOLEIL D’AUTOMNE
THE AUTUMN SUN
Portrait d’une femme au foyer dans une famille intellectuelle de Tbilissi.
Vakhtang, artiste talentueux, n’arrive pas à se concentrer à son travail à cause de ses responsabilités familiales. Eka, sa femme, va profiter d’un voyage de son mari et échanger son appartement pour une maison dans une vieille ville et lui installer un atelier d’artiste.
****
Film TV
1973
ბებერი მეზურნეები
Beberi Mezurneebi
LES VIEUX
Réalisation valerian kvachadze
ვალერიან კვაჭაძე
Avec Veriko Anjaparidze, Sesilia Takaishvili, Eteri Motsiqulashvili ვერიკო ანჯაფარიძე, სესია თაყაიშვილი, ეთერი მოსიქულაშვილი
Histoires de vieux locataires d’une résidence de Tbilissi.
****
1977
მიმინო
MIMINO
Comédie
Réalisateur Georgiy Daneliya გიორგი დანელია
Avec Vakhtang Kikabidze ვახტანგ კონსტანტინეს ძე კიკაბიძე, Frunzik Mkrtchyan. Anatoliy Petritskiy
Réalisateur : Karaman Mgeladze
დამდგმელი რეჟისორი: ყარამან (გუგული) მგელაძე
Avec : Cecilia Takaishvili (Julia), Vladimer Tsuladze (Kishvardi), Giorgi Mgeladze, Vasil Papaianidi
როლებში: სესილია თაყაიშვილი (იულია), ვლადიმერ წულაძე (ქიშვარდი), გიორგი მგელაძე, ვასილ პაპაიანიდი
****
1980 ბეღურების გადაფრენა
Beghurebis gadafrena
LE VOL DES MOINEAUX
ou
LA MIGRATION DES MOINEAUX
Réalisateur Temur Babluani (Teïmouraz Bablouani) თემურ ბაბლუანი
Avec Elguja Burduli, Temur Bichiashvili, Rezo Esadze
ელგუჯა ბურდული, თემურ ბიჭიაშვილი, რეზო ესაძე
Opposition entre un sceptique et un vantard qui finira au pugilat.
****
1984
მონანიება
Monanieba
LE REPENTIR
REPENTANCE
Comédie
Réalisateur : Tengiz Abuladze
რეჟისორი: თენგიზ აბულაძე
Avec Avtandil Makharadze (Varlam Aravidze et Abel Aravidze, un homme d’âge mûr), Dato Kemkhadze ( le jeune Abel Aravidze, fils de Varlam Aravidze) , Ia Ninidze (Guliko, la femme d’Abel)
ავთანდილ მახარაძე (ვარლამ არავიძე, აბელ არავიძე), ია ნინიძე (გულიკო, აბელის მეუღლე), ზეინაბ ბოცვაძე (ქეთევან ბარათელი)
L’action se situe dans un village géorgien. Varlam, le gouverneur local, vient de décéder. Les obsèques officielles ont lieu. Mais voici que sa tombe est profanée à plusieurs reprises et son cadavre se retrouve dans le village. La police et les proches font le guet pour attraper le coupable. Une femme est arrêtée et jugée.
Suit le procès et des flash-back sur sa jeunesse. Nous découvrons peu à peu le vrai visage du gouverneur tyrannique.
Le jeune héros du film, Temo, aime une femme plus âgée et cette situation fragilise encore plus avec ses relations avec sa famille et ses amis.
****
2009
გაღმა ნაპირი
Gaghma Napiri
L’AUTRE RIVE
The Other Bank
Réalisateur : George Ovashvili გიორგი ოვაშვილი
Avec Tedo Bekhauri (Tedo) & Tamar Meskhi (Mariam)
თედო ბექაური (თედო) & თამარ მესხი (მარიამი)
Tedo, jeune garçon de douze ans, avec le conflit en Abkhazie, se retrouve avec sa mère à Tbilissi. Tedo découvre que sa mère se prostitue. Il part seul en Abkhazie à Tcharchéli à la recherche de son père.
****
2011
მარილივით თეთრი
Sarilivit Tetri
SEL BLANC
Salt White
Réalisation : Keti Machavariani ქეთი მაჭავარიანი
Avec Nino Koridze, Pea Tsivadze , Gagi Svanidze, Giorgi Kipshidze
ნინო ქორიძე, ფეა ცივაძე, გაგი სვანიძე, გიორგი ყიფშიძე
Géorgie, début de ce siècle. Nana, 35 ans, se retrouve au bord de la Mer Noire pour un travail saisonnier. Elle rencontre un officier de la Région Autonome d’Abkhazie.
***
2014
სიმინდის კუნძული
Simindis Kundzuli
« L’Île au Maïs »
LA TERRE EPHEMERE Corn Island
Réalisateur : George Ovashvili გიორგი ოვაშვილი
Avec İlyas Salman (vieux paysan abkhaze) & Mariam Buturishvili (sa fille)
ილიას სალმანი ( ბაბუა, მოხუცი აფხაზი გლეხი) & მარიამ ბუთურიშვილი (შვილიშვილი)
Sur le fleuve Inguri, frontière naturelle entre la Géorgie et l’Abkhazie, des bandes de terres fertiles se créent et disparaissent au gré des saisons. Un vieil Abkhaze et sa petite fille cultivent du maïs sur une de ces îles éphémères. Le lien intense qui les lie à la nature est perturbé par les rondes des garde-frontières…
****
2015
მოირა
MOIRA
Réalisateur Levan Tutberidze
ლევან თუთბერიძე
Avec Ani Bebia, Paata Inauri
Mamuka est libéré de prison et tente de prendre soin de son père handicapé et de son frère cadet.
****
2017
ჩემი ბედნიერი ოჯახი
chemi bednieri ojakhi
UNE FAMILLE HEUREUSE A happy family
Réalisation Nana Ekvtimishvili : ნანა ექვთიმიშვილი & Simon Gross
Avec Ia Shugliashvili ია შუღლიაშვილი, Merab Ninidze მერაბ ნინიძე, Berta Khapava ბერტა ხაპავა
Manana (Ia Shugliashvili), mariée à Soso depuis vingt-cinq ans, professeure dans un lycée de Tbilissi, fête son 52e anniversaire. Le soir de son anniversaire, elle annonce qu’elle va quitter le domicile conjugale et souhaite désormais vivre seule.
