ამა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა: ama sakmesa mijnuri nu ukhmobs mijnurobasa: Dans ce cas, le midjnour ne doit pas appeler cela l’Amour :…
**
XXVII LE PLUS NOBLE AMOUR
არს პირველი მიჯნურობა არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა, ars p’irveli mijnuroba ar-dachena ch’irta, malva, Le premier et le plus noble amour, toujours se dissimule,…
**
XXVIII L’AMOUR VÉRITABLE
ხამს, თავისსა ხვაშიადსა არვისთანა ამჟღავნებდეს, khams, tavissa khvashiadsa arvistana amzhghavnebdes, La voix montre le chemin à celui qui entend,…
**
XXIX AVOIR LE CŒUR BRISÉ
მას უშმაგო ვით მიენდოს, ვინ მოყვარე გაამჩივნოს? mas ushmago vit miendos, vin moq’vare gaamchivnos? Comment faire confiance à un amant sans ardeur ?…
**
XXX AIMER SANS AIMER
მიკვირს, კაცი რად იფერებს საყვარლისა სიყვარულსა: mik’virs, k’atsi rad iperebs saq’varlisa siq’varulsa: Je me demande pourquoi un homme aime sans aimer :…
**
XXXI LA SOLITUDE DU MIDJNOUR
თუ მოყვარე მოყვრისათვის ტირს, ტირილსა ემართლების; tu moq’vare moq’vrisatvis t’irs, t’irilsa emartlebis; Si un amant pleure véritablement son amante, nous pleurons avec lui ;…
მას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიჰხვდებიან, mas ertsa mijnurobasa ch’k’vianni ver mihkhvdebian, Cet amour ne sera pas compris par les sages,…
**
XXII L’AMANT FOU ou MIDJNOUR
მიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა, mijnuri shmagsa gvikvian arabulita enita, « Midjnour », en arabe, désigne l’amant « fou »…
**
XXIII LES VERTUS DU MIDJNOUR
მიჯნურსა თვალად სიტურფე ჰმართებს მართ ვითა მზეობა, mijnursa tvalad sit’urpe hmartebs mart vita mzeoba, Pour le midjnour, il se doit de posséder les vertus suivantes : …
**
XXIV AMOUR & LIBERTINAGE
მიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი; mijnuroba aris t’urpa, satsodnelad dzneli gvari; Aimer est chose fragile, difficile à aborder ;…
**
XXV LA CONSTANCE DE L’AMANT
ხამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში, khams mijnuri khanieri, ar medzavi, bilts’i, mrushi, La constance est la marque de l’amant, dépourvu d’intempérances,…
Mihály Zichy, Chota Roustavéli présente son poème à la reine Tamar, vers 1880
I LE CRÉATEUR DE L’UNIVERS
რომელმან შექმნა სამყარო ძალითა მით ძლიერითა, romelman shekmna samq’aro dzalita mit dzlierita, Celui qui a créé l’univers par sa grande puissance,…
II SURMONTER LES OBSTACLES DE SATAN
ჰე, ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა, he, ghmerto erto, shen shehkmen sakhe q’ovlisa t’anisa, Ô Dieu unique, Tu as créé le corps à Ton image,…
III A LA REINE TAMAR
ვის ჰშვენის, – ლომსა, – ხმარება შუბისა, ფარ-შიმშერისა, vis hshvenis, – lomsa, – khmareba shubisa, par-shimsherisa, Qu’ils te protègent, la lance et le lion, l’épée et le bouclier associés,…
IV LE ROSEAU ET LE LAC DE JAIS
თამარს ვაქებდეთ მეფესა სისხლისა ცრემლ-დათხეული, tamars vakebdet mepesa siskhlisa tsreml-datkheuli, Louons la reine Tamar de mes sanglantes larmes,…
V LA BEAUTÉ DE LA REINE TAMAR
მიბრძანეს მათად საქებრად თქმა ლექსებისა ტკბილისა, mibrdzanes matad sakebrad tkma leksebisa t’k’bilisa, On m’a ordonné de la louer par la douceur des poèmes,…
ბაზალეთისა ტბის ძირას Au pied du lac Bazaleti ოქროს აკვანი არისო, Le berceau d’or se trouve, და მის გარშემო, წყლის ქვეშე, Et tout autour, au cœur de toute cette étendue,…
14 ივლისი, 1883 წ. 14 juillet 1883
Reine Tamar ou Reine Thamar თამარ მეფე 1160–18 janvier 1213
SHOTA RUSTAVELI
შოთა რუსთაველი
vers 1172 – vers 1216
*************************
TBILISSI
MONUMENT SHOTA RUSTAVELI
ბრინჯაო
BRONZE
1965
SCULPTEUR მოქანდაკე
mokandake
Merab Berdzenishvili
მერაბ ბერძენიშვილი
დ. 10 ივნისი, 1929, თბილისი — გ. 17 სექტემბერი, 2016, სტამბოლი, თურქეთი
Né le 10 juin 1929 Tbilissi – 17 septembre 2016 Istanbul (Turquie)
Plaque sous le monument Shota Rustaveli de Tbilissi
****
Extrait de
Le Chevalier à la peau de panthèreვეფხისტყაოსანი
de Shota Rustaveli
(Fin XIIe – Début XIIIe siècle)
De Mihály Zichy, Shota Rustavéli présente son poème à la reine Tamar, vers 1880
1
რომელმან შექმნა სამყარო ძალითა მით ძლიერითა,
romelman shekmna samq’aro dzalita mit dzlierita,
Celui qui a créé le monde avec le pouvoir de la volonté, ზეგარდმო არსნი სულითა ყვნა ზეცით მონაბერითა,
zegardmo arsni sulita q’vna zetsit monaberita,
Qui a répandu la sagesse l’Esprit céleste, ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა,
chven, k’atsta, mogvtsa kveq’ana, gvakvs utvalavi perita,
Donna aux humains un monde aux innombrables couleurs, მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე სახითა მის მიერითა.
misgan ars q’ovli khelmts’ipe sakhita mis mierita.
Il est celui qui détient le pouvoir suprême sur toute autre autorité.
2
ჰე, ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა,
he, ghmerto erto, shen shehkmen sakhe q’ovlisa t’anisa,
Ô, mon Dieu, toi qui as créé à ton image toutes choses, შენ დამიფარე, ძლევა მეც დათრგუნვად მე სატანისა,
shen damipare, dzleva mets datrgunvad me sat’anisa,
protège-moi en éloignant Satan მომეც მიჯნურთა სურვილი, სიკვდიდმდე გასატანისა,
momets mijnurta survili, sik’vdidmde gasat’anisa,
Inonde-moi de cet amour qui perdure au-delà de la mort, ცოდვათა შესუბუქება, მუნ თანა წასატანისა.
tsodvata shesubukeba, mun tana ts’asat’anisa.
et absous mes péchés, en te conduisant près de moi.
3
ვის ჰშვენის, – ლომსა, – ხმარება შუბისა, ფარ-შიმშერისა,
vis hshvenis, – lomsa, – khmareba shubisa, par-shimsherisa,
Guerriers porteurs de lance, lion rugissant, soleil levant, – მეფისა მზის თამარისა, ღაწვ-ბადახშ, თმა-გიშერისა, –
– mepisa mzis tamarisa, ghats’v-badakhsh, tma-gisherisa, –
-gardiens de la reine Tamar aux longs cheveux éclatants, – მას, არა ვიცი, შევჰკადრო შესხმა ხოტბისა, შე, რისა?
mas, ara vitsi, shevhk’adro sheskhma khot’bisa, she, risa?
Comment être digne de toi et porter ton message ? მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა მირთმა ხამს მართ, მი, შერისა.
mista mch’vret’elta q’andisa mirtma khams mart, mi, sherisa.
La plus grande joie vient d’une si douce voie.
4
თამარს ვაქებდეთ მეფესა სისხლისა ცრემლ-დათხეული,
tamars vakebdet mepesa siskhlisa tsreml-datkheuli,
La grande Tamar règne aussi sur mes larmes, ვთქვენი ქებანი ვისნი მე არ-ავად გამორჩეული.
vtkveni kebani visni me ar-avad gamorcheuli.
Même si je ne suis pas le meilleur, je veux lui rendre hommage. მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა და კალმად მე ნა რხეული,
melnad vikhmare gishris t’ba da k’almad me na rkheuli,
Mon encrier est ce doux lac doux et que ma plume ვინცა ისმინოს, დაესვას ლახვარი გულსა ხეული.
vintsa isminos, daesvas lakhvari gulsa kheuli.
soit cette lance qui touche en plein cœur.
5
მიბრძანეს მათად საქებრად თქმა ლექსებისა ტკბილისა,
mibrdzanes matad sakebrad tkma leksebisa t’k’bilisa,
On me demande des poèmes en son honneur, ქება წარბთა და წამწამთა, თმათა და ბაგე-კბილისა,
keba ts’arbta da ts’amts’amta, tmata da bage-k’bilisa,
de louer ses paupières et ses cils, ses cheveux et sa bouche, ბროლ-ბადახშისა თლილისა, მის მიჯრით მიწყობილისა.
brol-badakhshisa tlilisa, mis mijrit mits’q’obilisa.
La splendeur de ses dents et l’éclat de son sourire. გასტეხს ქვასაცა მაგარსა გრდემლი ტყვიისა ლბილისა.
gast’ekhs kvasatsa magarsa grdemli t’q’viisa lbilisa.
Une tige flexible peut briser bien des pierres.
6
აწ ენა მინდა გამოთქმად, გული და ხელოვანება, –
ats’ ena minda gamotkmad, guli da khelovaneba, –
Je veux exprimer la langue, le cœur et l’art, – ძალი მომეც და შეწევნა შენგნით მაქვს, მივსცე გონება;
dzali momets da shets’evna shengnit makvs, mivstse goneba;
Donne-moi de Ta force et insuffle-moi Ton esprit; მით შევეწივნეთ ტარიელს, ტურფადცა უნდა ხსენება,
mit shevets’ivnet t’ariels, t’urpadtsa unda khseneba,
Louons le beauté de Tariel par les cieux et les océans, მათ სამთა გმირთა მნათობთა სჭირს ერთმანერთის მონება.
mat samta gmirta mnatobta sch’irs ertmanertis moneba.
Les trois seigneurs à l’amitié éternelle.
******
თბილისის ქანდაკებები
Sculptures Tbilissi
MONUMENT SHOTA RUSTAVELI
შოთა რუსთაველი
TBILISSI
PHOTO JACKY LAVAUZELLE
SHOTA RUSTAVELI
შოთა რუსთაველი
vers 1172 – vers 1216
