*****
SHOTA ROUSTAVELI
CHOTA ROUSTAVÉLI
LITTÉRATURE GÉORGIENNE
ქართული ლიტერატურა
POÉSIE GÉORGIENNE
ქართული პოეზია
LA POÉSIE DE
CHOTA ROUSTAVÉLI
შოთა რუსთაველის პოეზია
GEORGIE – DECOUVERTE DE LA GEORGIE – საქართველოს აღმოჩენა
Géorgie
საქართველო
TRADUCTION JACKY LAVAUZELLE
____________________________________________________________
POÉSIE GÉORGIENNE
ქართული პოეზია
SHOTA ROUSTAVELI
CHOTA ROUSTAVÉLI
vers 1172 – vers 1216
_______________________________________________
TRADUCTION JACKY LAVAUZELLE
__________________________________________________________________
ვეფხისტყაოსანი
LE CHEVALIER A
LA PEAU DE PANTHÈRE
LIVRE I
L’HISTOIRE DE ROSTEVAN
ამბავი როსტევან
ROI DES ARABES
არაბთა მეფისა
VERSETS DE 37 A 41
___________________________
*************
XXXVII
LA PUISSANCE DE LA ROSE
ვაზირთა ჰკადრეს: « მეფეო, რად ჰბრძანეთ თქვენი ბერობა?
vazirta hk’adres: « mepeo, rad hbrdzanet tkveni beroba?
Les vizirs lui dirent alors : « Roi, pourquoi évoquez-vous votre âge ?
ვარდი თუ გახმეს, ეგრეცა გვმართებს მისივე ჯერობა:
vardi tu gakhmes, egretsa gvmartebs misive jeroba:
Si une rose se flétrit, elle peut encore tant nous donner :
მისივე ჰმეტობს ყოველსა სული და ტურფა ფერობა.
misive hmet’obs q’ovelsa suli da t’urpa peroba.
Son parfum et sa couleur explosent dans son monde.
მთვარესა მცხრალსა ვარსკვლავმან ვითამცა ჰკადრა მტერობა?!
mtvaresa mtskhralsa varsk’vlavman vitamtsa hk’adra mt’eroba?!
Comment l’étoile peut-elle faire des reproches à la lune décroissante ?!
**
XXXVIII
DIRE CE QUE LE CŒUR EXPRIME
« მაგას ნუ ჰბრძანებთ, მეფეო, ჯერთ ვარდი არ დაგჭნობია,
« magas nu hbrdzanebt, mepeo, jert vardi ar dagch’nobia,
« Ne parlez pas de la sorte, ô Roi, car votre rose n’est nullement fanée,
თქვენი თათბირი ავიცა სხვისა კარგისა მჯობია;
tkveni tatbiri avitsa skhvisa k’argisa mjobia;
Vos conseils sont encore bien les mieux avisés ;
ხმდა განაღამცა საქმნელად, რაცა თქვენ გულსა გლმობია:
khmda ganaghamtsa sakmnelad, ratsa tkven gulsa glmobia:
Mais comme il est louable de dire ce qui est dans votre cœur :
სჯობს და მას მიეც მეფობა, ვისგან მზე შენაფლობია.
sjobs da mas miets mepoba, visgan mze shenaplobia.
Et comme il est préférable de lui donner la royauté que le soleil illumine.
**
XXXIX
UNE SOUVERAINE LUMINEUSE
თუცა ქალია, ხელმწიფედ მართ ღმრთისა დანაბადია;
tutsa kalia, khelmts’iped mart ghmrtisa danabadia;
Quoique femme, comme souveraine, elle est la semence de Dieu ;
არ გათნევთ, იცის მეფობა, უთქვენოდ გვითქვამს კვლა დია;
ar gatnevt, itsis mepoba, utkvenod gvitkvams k’vla dia;
Nous le savons, elle connaît le royaume, sans vouloir vous flatter ;
შუქთა მისთაებრ საქმეცა მისი მზებრ განაცხადია.
shukta mistaebr sakmetsa misi mzebr ganatskhadia.
Ses actes ont déjà l’éclat du plus parfait soleil.
ლეკვი ლომისა სწორია, ძუ იყოს, თუნდა ხვადია ».
lek’vi lomisa sts’oria, dzu iq’os, tunda khvadia ».
Mâles ou femelles, les lionceaux sont toujours égaux. »
**
XL
LE FRINGANT COMMANDANT AVTANDIL
ავთანდილ იყო სპასპეტი, ძე ამირ-სპასალარისა,
avtandil iq’o sp’asp’et’i, dze amir-sp’asalarisa,
Avtandil était commandant, fils du ministre de la marine,
საროსა მჯობი ნაზარდი, მსგავსი მზისა და მთვარისა,
sarosa mjobi nazardi, msgavsi mzisa da mtvarisa,
Élancé, tel un svelte cyprès, comparable au soleil et à la lune,
ჯერთ უწვერული, სადარო ბროლ-მინა საცნობარისა;
jert uts’veruli, sadaro brol-mina satsnobarisa;
Les joues encore imberbes, le teint d’un cristal lumineux ;
მას თინათინის შვენება ჰკლვიდის წამწამთა ჯარისა.
mas tinatinis shveneba hk’lvidis ts’amts’amta jarisa.
Il ne redoutait que la beauté de Tinatine et la profondeur de ses cils.
**
XLI
UN CŒUR BRISÉ
გულსა მისსა მიჯნურობა მისი ჰქონდა დამალულად;
gulsa missa mijnuroba misi hkonda damalulad;
L’amour qui occupait son cœur était profondément caché ;
რა მოჰშორდის, ვერ-მჭვრეტელმან ვარდი შექმნის ფერ-ნაკლულად;
ra mohshordis, ver-mch’vret’elman vardi shekmnis per-nak’lulad;
Pendant ses absences, sa vue s’abîmait, comme la couleur de la rose qui pâlit ;
ნახის, ცეცხლი გაუახლდის, წყლული გახდის უფრო წყლულად.
nakhis, tsetskhli gauakhldis, ts’q’luli gakhdis upro ts’q’lulad.
Quand il la voyait, le feu se renouvelait et il s’en trouvait ulcéré.
საბრალოა სიყვარული, კაცსა შეიქმს გულ-მოკლულად!
sabraloa siq’varuli, k’atssa sheikms gul-mok’lulad!
L’amour doit être trouvé, quand l’homme porte ainsi un cœur brisé !
***********